Có thể thấy rằng, thế chấp quyền sử dụng đất tại ngân hàng là một trong những quyền cơ bản của người sử dụng đất. Để thực hiện được cần đáp ứng điều kiện thế chấp quyền sử dụng đất nào? Thủ tục thế chấp quyền sử dụng đất theo luật đất đai 2013 là gì?
Điều kiện thủ tục thế chấp quyền sử dụng đất
Loại đất được thế chấp
Thực tế, theo khoản 1 điều 179 Luật đất đai chỉ ra rằng hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất thuộc một trong những trường hợp sau được quyền thế chấp quyền sử dụng đất tại ngân hàng:
- Đầu tiên là đất nông nghiệp được Nhà nước giao trong hạn mức.
- Đất được nhà nước giao có thu tiền sử sử dụng đất.
- Tiếp theo là đất được cho thuê trả tiền đất một lần cho cả thời gian thuê.
- Ngoài ra, còn bao gồm đất được nhà nước công nhận quyền sử dụng đất.
- Cuối cùng, đất nhận chuyển đổi, nhận chuyển nhượng hoặc ngay cả nhận tặng cho, nhận thừa kế.
Thời điểm được thế chấp
Có lẽ khá nhiều người biết, thời điểm người sử dụng đất được thế chấp quyền sử dụng đất là sau khi:
- Trước hết là có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất.
- Tiếp đến là trường hợp chuyển đổi quyền sử dụng đất nông nghiệp thì người sử dụng đất được thực hiện thế chấp sau khi đã có quyết định giao đất hoặc cho thuê đất.
- Ngoài ra, còn bao gồm trường hợp nhận thừa kế quyền sử dụng đất khi đủ các điều kiện để cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất cũng được thế chấp quyền sử dụng đất.
- Còn trong trường hợp người sử dụng đất chậm thực hiện nghĩa vụ tài chính hoặc ghi nợ nghĩa vụ tài chính phải hoàn thành xong nghĩa vụ tài chính trước khi thực hiện thế chấp quyền sử dụng đất.
Như vậy để thế chấp quyền sử dụng đất không những cần đáp ứng điều kiện về loại đất mà còn phải đáp ứng yêu cầu về thời điểm được thế chấp quyền sử dụng đất.
Một số trường hợp không được đăng ký thế chấp
Ngoài các loại đất không được thế chấp theo luật đất đai 2013, những trường hợp sau không được đăng ký thế chấp theo Thông tư liên tịch số 09/2016/TTLT – BTP – BTNMT:
- Trường hợp đầu tiên là thông tin về tài sản thế chấp cụ thể là quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất được kê khai trong Đơn yêu cầu đăng ký hoặc trong hợp đồng thế chấp không khớp với thông tin được kê khai trên Giấy chứng nhận đã cấp của người yêu cầu đăng ký.
- Trường hợp tiếp theo là một số thông tin về bên thế chấp được kê khai trong Đơn yêu cầu đăng ký hoặc hợp đồng thế chấp không giống với thông tin trên giấy chứng nhận đã cấp do người yêu cầu đăng ký kê khai lỗi. Những yếu tố đó có thể là Tên, địa chỉ, số chứng minh nhân dân hoặc căn cước công dân. Không những thế, còn bao gồm cả trường hợp số chứng minh sĩ quan quân đội nhân dân Việt Nam hoặc số của giấy tờ xác định tư cách pháp lý khác không trùng khớp.
- Ngoài ra, còn có trường hợp quyền sử dụng đất không được thế chấp theo quy định của Luật đất đai, tài sản gắn liền với đất không đủ các điều kiện thế chấp theo quy định của pháp luật có liên quan.
Thủ tục thế chấp quyền sử dụng đất theo luật đất đai 2013 để vay ngân hàng
Có thể thấy rằng, khi thực hiện nhận thế chấp quyền sử dụng đất quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất, lúc này ngân hàng sẽ tiến hành những thủ tục sau cùng với sự phối hợp cùng với khách hàng là bên thế chấp:
- Kiểm tra Giấy chứng nhận hoặc các tờ giấy hợp pháp khác để xác minh Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cũng như thời hạn sử dụng đất và nghĩa vụ tài chính liên quan đến quyền sử dụng đất.
- Xác định không có tranh chấp, quyền sử dụng đất không bị kê biên để đảm bảo thi hành án.
- Tiếp đến là kiểm tra thực địa, khảo sát, đo đạc và tiến hành định giá tài sản.
- Nhận bản gốc Giấy chứng nhận hoặc các tờ giấy hợp pháp khác theo quy định của Luật đất đai 2013.
- Một bước không thể thiếu đó là lập và ký hợp đồng thế chấp giữa ngân hàng và bên thế chấp (người có quyền sử dụng đất), sau khi hoàn thành sẽ thực hiện công chứng hợp đồng thế chấp tại tổ chức hành nghề công chứng.
- Cuối cùng là 2 bên tiến hành việc đăng ký thế chấp tại văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất thuộc Sở tài nguyên môi trường. Ngoài ra, còn phải và văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất thuộc phòng tài nguyên môi trường và Môi trường quận, huyện, thị xã, thành phố trực thuộc tỉnh.
Lưu ý rằng sau khi đã đăng ký thế chấp tại văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất thì lúc này các thủ tục thế chấp quyền sử dụng đất vay ngân hàng mới được hoàn tất.
Kết luận
Trên đây là toàn bộ thông tin về quy định điều kiện, thủ tục thế chấp quyền sử dụng đất theo luật đất đai 2013. Có thể nhận ra rằng đây là những cơ sở pháp lý quan trọng để người sử dụng đất thực hiện được các quyền lợi cũng như trách nhiệm của mình trong quá trình sử dụng đất. Hơn nữa, điều này còn tạo cơ sở cho ngành ngân hàng thực hiện việc giải ngân cho vay, góp phần thúc đẩy sản xuất phát triển.